پلتفرم چیست؟

امروزه پلتفرم ها جایگاه ویژه ای در زندگی انسان ها دارند. به طوری که بسیاری از افراد بدون دانستن اینکه تعریف پلتفرم چیست، این کلمه را در حرف های روزمره خود به کار می برند. برای مثال حتما زیاد شنیده اید که پلتفرم های داخلی عملکرد ضعیفی دارند یا پلتفرم های خارجی باید فیلتر شوند. اگر شما نیز به طور دقیق مفهوم Platform را نمی دانید، نگران نباشید؛ زیرا در ادامه با این واژه و تاثیر آن بر کسب وکارها آشنا خواهید شد. باید گفت که Platform در فضاهای مختلف معنا و مفهوم متفاوتی دارد. در دنیای فناوری اطلاعات، پلتفرم در قالب نرم افزار یا سخت افزاری است که اپلیکیشن یا سرویس روی آن اجرا یا توسعه داده می شود. به عبارت ساده تر، Platform بستر یا زیرساختی است که امکان ایجاد و اجرای برنامه ها، سرویس ها یا فعالیت های دیگر را فراهم می کند. این بستر ممکن است فیزیکی، نرم افزاری یا ترکیبی از هر دو باشد. از شما دعوت می کنیم که برای آشنایی بیشتر با این مبحث تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.

پلتفرم چیست

برای توسعه و اجرای یک اپلیکیشن یا سرویس به یک بستر نیاز است که در حوزه فناوری اطلاعات و مهندسی نرم افزار به این بستر پلتفرم می گویند. این بستر می تواند سخت افزاری، نرم افزاری یا ترکیبی از هر دو باشد. برای مثال یک پلتفرم اپلیکیشن شامل سخت افزار، سیستم عامل و برنامه های هماهنگ کننده است که از مجموعه دستورالعمل های یک پردازنده یا ریزپردازنده خاص استفاده می کنند. در این شرایط، Platform بستری به وجود می آورد که در آن موفقیت اجرای هدف (موضوع) تضمینی و حتمی است. در این زمینه می توان تلگرام را به عنوان یک پلتفرم موبایلی در نظر گرفت که برای نصب نیاز به سیستم عامل اندروید دارد. سیستم عامل این برنامه حتما باید روی یک دستگاه خاص با سخت افزار خاص (سازگار با سیستم عامل) راه اندازی شود. حال آنکه کسی از اتفاقات رخ داده در سمت سرور و پشت صحنه این تکنولوژی به طور دقیق آگاه نیست.

اگر بخواهیم این مفهوم را به زبان ساده شرح دهیم، باید بگوییم که Platform یک یا چند بستر است که به صورت لایه ای با پیچیدگی های خاص با یکدیگر در تعامل هستند. مخاطب تنها با لایه بیرونی این تکنولوژی در ارتباط است و از جزئیات و

پیچیدگی های داخلی لایه ها خبر ندارد. انواع Platform عبارتند از:

1. سخت افزاری: کامپیوتر، تلفن همراه هوشمند، کنسول بازی
2. نرم افزاری: سیستم عامل، زبان برنامه نویسی، فریمورک
3. اینترنتی: شبکه های اجتماعی، فروشگاه های آنلاین، موتورهای جستجو

معنی پلتفرم در فضای مجازی

پلتفرم در فضای مجازی به بستری گفته می شود که روی آن تعامل و ارتباط میان کاربران، تولیدکنندگان محتوا و ارائه دهندگان خدمات شکل می گیرد. این بستر می تواند شبکه های اجتماعی مختلف، وب سایت های تجارت الکترونیک، سیستم های مدیریت محتوا یا یکی از نرم افزارهای کاربردی باشد. در حقیقت کاربران می تواند در بستر Platform ها محتوا ایجاد کرده، آن را به اشتراک بگذارند یا با یکدیگر در ارتباط باشند.

برای مثال فیسبوک و اینستاگرام جزو پلتفرم های رسانه های اجتماعی هستند که به کاربران امکان انتشار تصاویر، ویدیوها و نظرات خود را می دهند. در حوزه تجارت الکترونیک نیز Platform های ایرانی و خارجی متعددی وجود دارد که از آن جمله می توان آمازون و دیجی کالا را نام برد. این کسب وکارهای مدرن امکان مبادله آسان و امن کالاها و خدمات را به فروشندگان و خریداران می دهند. در ضمن، انواع Platform به توسعه دهندگان نرم افزار در ایجاد برنامه ها و خدمات جدید کمک می کنند. به طور کلی در توضیح این موضوع که در فضای مجازی معنی پلتفرم چیست، باید به نقش کلیدی آن در موارد زیر اشاره کنیم:

• تسهیل ایجاد ارتباطات
• اشتراک گذاری امن و آسان اطلاعات
• ایجاد جوامع آنلاین
• رشد و توسعه اقتصادی و اجتماعی

با توجه به موارد مطرح شده، درک مفهوم Platform در دنیای دیجیتال جهت استفاده بهینه از امکانات آن ضروری است.

 

معادل فارسی پلتفرم چیست

Platform در فارسی تحت عنوان "سکو" یا "زیرساخت" ترجمه می شود. به عبارت دیگر، این واژه به سکو یا بستری اشاره دارد که برای ارائه خدمات، برنامه ها، تعاملات و ارتباطات میان کاربران یا توسعه دهندگان مورد استفاده قرار می گیرد.
در زبان انگلیسی بیش از 5 قرن است که این واژه برای نامیدن سکوهایی با ارتفاع بلندتر از سطح زمین به کار می رود. افراد با ایستادن روی این سکوها صدایشان را بهتر به دیگران رسانده یا بهتر دیده می شدند. عرب زبان ها از کلمه "منصه" به جای پلتفرم استفاده می کنند. این واژه در زبان عربی برای بیان این موضوع که شخصی می خواهد حرفی را به منصه ظهور برساند، استفاده می گردد. معادل فارسی منصه در اینجا همان بالا بردن یا سکو است.

خلاصه که معنی Platform تقریبا در همه زبان ها به سکو نزدیک است. بر اساس ریشه شناسی این کلمه می توان گفت که پلتفرم ها به بهتر و بیشتر دیده شدن و همچنین رسیدن صدای برندها به گوش دیگران کمک می کنند. توسعه دهندگان و کاربران با کمک این زیرساخت ها (سامانه کامپیوتری، نرم افزار، وب سایت یا برنامه موبایلی) می توانند برنامه ها و خدمات خود را به راحتی ارائه دهند.

معنی پلتفرم در اینستاگرام

در اینستاگرام Platform به بستری گفته می شود که کاربران می توانند روی آن محتوا تولید کرده، آن را با دیگران به اشتراک بگذارند یا با یکدیگر تعامل داشته باشند. این بستر از مجموعه ای از ویژگی ها و ابزارها تشکیل شده است که اجازه انتشار تصاویر، ویدیوها، استوری ها و دیگر انواع محتوا را به کاربران می دهد. پلتفرم اینستاگرام امکان ارتباط برقرار کردن کاربران با دنبال کنندگانشان را نیز فراهم می کند. تعامل با فالوورها برای شهرت و اعتبار برند هر کسب وکاری مهم است.

در ضمن، این واژه در اینستاگرام به بستری اشاره دارد که کسب وکارها می توانند روی آن محصولات و خدمات خود را به طیف گسترده ای از افراد معرفی کنند. ابزارهای خودکارسازی این بستر اینترنتی نیز به کسب وکارها در بهبود نحوه تعاملشان با مخاطبان هدف کمک می نمایند. بسیاری از کاربران این رسانه اجتماعی بیان کرده اند که با لطف این بستر اینترنتی توانسته اند اطلاعات زیادی درباره محصولات یا خدمات مورد نیاز خود به دست آورند. بنابراین می توان پلتفرم اینستاگرام را به عنوان یک فضای اجتماعی و تجاری موفق در نظر گرفت.

پلتفرم گوشی چیست

پلتفرم گوشی به سیستم عامل یا نرم افزار پایه ای گفته می شود که با اجرا روی گوشی تلفن هوشمند، مدیریت سخت افزار و برنامه ها را امکان پذیر می سازد. اندروید محبوب ترین Platform ارائه شده توسط گوگل برای گوشی های هوشمند است. انعطاف پذیری بالا و تنوع دیوایس ها از مهمترین دلایل محبوبیت اندروید در جهان هستند. Platform اختصاصی شرکت اپل به نام iOS نیز برای آیفون و آیپد طراحی شده است. iOS به دلیل سادگی، امنیت و یکپارچگی با محصولات مختلف اپل شناخته شده است. ویندوز موبایل نیز یکی دیگر از انواع Platform گوشی است که سهم کمی از بازار را به خود اختصاص داده است.

همه این تکنولوژی ها از سیستم عامل، پردازنده، حافظه و سایر سخت افزارهای در تعامل با سیستم عامل تشکیل شده اند؛ اما از برخی جهات با یکدیگر متفاوت هستند.

• رابط کاربری: هر Platform رابط کاربری منحصربه فردی دارد که در شکل ظاهری و احساس استفاده از گوشی تفاوت ایجاد می کند.
• اپلیکیشن ها: Platform ها فروشگاه اپلیکیشن مخصوص به خود را دارند که در آن می توانید به میلیون ها برنامه و اپ دسترسی پیدا کنید.
• به روزرسانی ها: شرکت های سازنده پلتفرم طبق برنامه زمانی مشخص به روزرسانی های نرم افزاری خود را ارائه می دهند. این به روز رسانی ها با هدف بهبود عملکرد زیرساخت مربوطه و افزودن ویژگی های جدید به آن ارائه می شوند.
• سازگاری: برخی از اپلیکیشن ها و دستگاه های جانبی فقط با Platform خاصی سازگار هستند.
•  

پلتفرم چیست ویکی پدیا

برای دانستن اینکه پلتفرم چیست، یکی از راه ها مراجعه به ویکی پدیا است. در این سایت از Platform با واژه های فارسی بُن سازه یا سکو یاد شده است. از نظر ویکی پدیا، در کامپیوترها و وسایل الکترونیکی پلتفرم به سخت افزار یا نرم افزاری گفته می شود که حکم یک زیرساخت را در یک سامانه دارد. در واقع سکو به بستری اشاره دارد که نرم افزارهای دیگر روی آن قابل اجرا هستند. در تعریفی جامع تر می توان گفت که پلتفرم در قالب یک چارچوب از تکنولوژی به سایر تکنولوژی ها اجازه اجرا می دهد.

در گذشته تمام نرم افزارها باید روی یک سکو توسعه و اجرا می شدند، زیرا هر سکو رابط ها و سرویس های مجزایی را ارائه می کرد. اما امروزه با وجود تفاوت در سرویس های ارائه شده توسط هر سکو می توان نرم افزارهای چندسکویی به وجود آورد. این امکان به واسطه به وجود آمدن نرم افزارهای واسط و یک لایه میان سیستم عامل و نرم افزار در حال اجرا در اختیار توسعه دهندگان نرم افزاری قرار گرفته است. به نرم افزارهای قابل اجرا روی چند سیستم عامل، نرم افزارهای چندسکویی (Multi Platform) می گویند. برای مثال تلگرام روی سیستم عامل های اندروید، iOS، ویندوز، مک و غیره قابل استفاده است. فریم ورک های توسعه نرم افزار نظیر ASP.NET Core می توانند روی سیستم عامل های Windows، Linux و Mac توسعه یافته و اجرا گردند.

پلتفرم کسب و کار

پلتفرم ها تنها نوعی تکنولوژی نیستند، بلکه به عنوان یک مدل کسب وکار، افراد و سازمان هایی با هدف مشترک را به یکدیگر متصل می کنند. همچنین این تکنولوژی ها ارتباط میان افراد و شرکت ها را با هدف اشتراک گذاری منبعی مشترک برقرار می نمایند. آمازون، گوگل، فیسبوک، اسنپ، آپارات و دیجی کالا از موفق ترین مدل های پلتفرمی خارجی و ایرانی هستند. این مدل کسب وکارها با استفاده از فناوری های روز دنیا و امکاناتی مانند الگوریتم های تطبیقی، پرداخت الکترونیک و سامانه های ارتباطی مدرن در دنیای اینترنت و استارتاپ ها راه اندازی می شوند. در تعریف مدل پلتفرم کسب وکار توجه به چند

نکته حائز اهمیت است:

• کسب وکارهای مبتنی بر Platform از طریق ایجاد ارتباط و تعامل بین تولیدکنندگان و مصرف کنندگان می توانند ارزش (اقتصادی و غیراقتصادی) خلق کنند.
• طرفین ارتباط شامل مشتری، عرضه کننده، تولیدکننده، فروشنده و غیره همگی خارج از پلتفرم قرار دارند.
• وظیفه اصلی Platform فراهم کردن زیرساخت با دسترسی راحت برای همه طرفین تعامل و ترغیب آن ها به مشارکت است. در عین حال، این تکنولوژی وظیفه تعیین چارچوب و قواعد حاکم بر مبادلات و تعامل ها را نیز بر عهده دارد.
• Platform ها، افراد و سازمان ها را با هدف دستیابی به هدف مشترک یا اشتراک گذاری منابع مشترک به یکدیگر متصل می کنند.

در این تکنولوژی ها امکان رشد غیرخطی خروجی ها، ارزش ایجاد شده و غیره وجود دارد. به دنبال افزایش مشتری و مقیاس تولید در کسب وکارهای پلتفرمی شاهد افزایش خروجی ها و دستاوردها به شکل نمایی خواهیم بود. در حالی که در کسب وکارهای سنتی، افزایش مشتری و ظرفیت تولید حداکثر می تواند هزینه ثابت را سرشکن کند.

 

انواع پلتفرم های ایرانی

رونق گرفتن پلتفرم های ایرانی باعث شده است که شاهد توسعه و افزایش کیفیت تکنولوژی های بومی باشیم. به گونه ای که امروزه بسیاری از این زیرساخت ها به راحتی می توانند با نسخه های خارجی رقابت کنند. از سوی دیگر، روزانه تعداد زیادی کسب وکار ایرانی مبتنی بر Platform عرضه می شوند که کیفیت پایینی دارند. در ادامه یک دسته بندی از انواع Platform ایرانی را ارائه و تعدادی از بهترین های آن ها را معرفی کرده ایم:

1. انتشار محتوای سرگرمی و آموزشی مانند آپارات، نماوا و فیلیمو
2. رسانه های اجتماعی مانند روبیکا، سروش و ایتا
3. حمل ونقل و سفر مانند اسنپ، تپسی و نشان
4. نصب نرم افزار و اپلیکیشن دیجیتال مانند مایکت، بازار و فارسروید (Farsroid)
5. آموزشی مانند ایسمینار، شاد و فراروم
6. تجارت الکترونیک مانند دیوار، شیپور و دیجی کالا
7. کاریابی و استخدام مانند ای استخدام، ایران تلنت و ایران استخدام
8. مالی مانند آپ، 724 و قبضینو
9. ارائه دهنده خدمات مانند آچاره، استادکار و سنجاق
10. سلامت و پزشکی مانند دکتر ساینا، پذیرش 24 و کرفس

از سوی دیگر، پینترست، اینستاگرام، لینکدین، یوتیوب و ایکس نیز جزو پرطرفدارترین و پرکاربردترین پلتفرم های اجتماعی خارجی در ایران هستند.