تا به حال چندبار برایتان پیش آمده که بخواهید بدانید، رتبه دانشگاه‌های کشور در سطح جهانی، چگونه است؟ یا اصلاً در سطح کشور این رتبه بندی به چه شکل است؟ در ضمن اگر قصد مهاجرت به کشور‌های دیگر را دارید و می‌خواهید در کشور مقصد، ادامه تحصیل بدهید، حتماً لازم است که تحقیقی درباره دانشگاه‌ها انجام بدهید.
برای این اطلاعات می‌توانید به سایت رتبه بندی وب سایت‌های دانشگاهی Webometric مراجعه کنید.
وبومتریک چیست؟
از سال ۲۰۰۴ و هر ۶ ماه یک بار، تحقیقاتی جامع بر روی عمل‌کرد اینترنتی دانشگاه‌های جهان، انجام می‌شود. در‌واقع این تحقیقات رایگان توسط گروه سایبرمتریکس صورت گرفته و تقریباً ۲۴۰۰۰ دانشگاه را در بر می‌گیرد. همان‌طور که گفتیم این تحقیقات هر ۶ ماه یک بار به روز رسانی می‌شود که یک نوبت در ژانویه و یک نوبت در جولای است. معیار اصلی گروه سایبرمتریکس در رتبه بندی این است که میزان فعالیت و انتشارات اینترنتی دانشگاه‌های جهان را مشخص کند.
تاریخچه وبومتریک
گروه سایبرمتریکس از دهه ۹۰ میلادی تحقیقات و مطالعات خود را بر روی وب سایت‌های دانشگاه‌های مختلف جهان آغاز کرد. اولین معیار‌ها در سال ۱۹۹۶ در کنفرانس بیله فولد آلمان ارائه شد، هر چند می‌توان گفت ایده بوجود آمدن وبومتریک به شکل امروزی در سال ۲۰۰۳ ایجاد شد، یعنی وقتی که دانشگاه شانگهای، لیستی از رتبه بندی داشنگاه های جهان، منتشر کرد. در همین سال بود که وبومتریک بر اساس معیار‌های دسته بندی اطلاعات وب، دانشگاه‌های مختلف جهان را دسته بندی و منتشر کرد. همچنین از سال ۲۰۰۶ به بعد، طی یک روتین، هر ۶ ماه یک بار، اطلاعات وبومتریک در پورتال آن به روز رسانی می‌شود. قابل ذکر است که پورتال فعلی وبومتریک، رتبه بندی مراکز درمانی و تحقیقاتی و همچنین آموزشگاه‌های آکادمیک اقتصاد را نیز در بر می‌گیرد.
چرا وبومتریک به وجود آمد؟
گفتیم وبومتریک بر اساس میزان فعالیت دانشگاه‌ها و مراکز آکادمیک، در وب، آن‌ها را رتبه بندی می‌کند. یعنی هر چه میزان فعالیت دانشگاهی در وب، بیشتر باشد، رتبه بالاتری هم می گیرد. البته این نکته را هم باید در نظر بگیرم که صرف حجم مطالب منتشر شده، مد نظر وبومتریک نیست بلکه این مطالب و مقالات باید معتبر و دارای ارزش علمی نیز باشند. همچنین گفتیم که وبومتریک به عنوان معتبر‌ترین پورتال رتبه بندی دانشگاه‌های سر تا سر جهان، دارای اهمیت می‌باشد. به این ترییب، بدیهیست که دانشگاه‌ها و مراکز آکادمیک بخواهند در صدر رتبه بندی‌ها قرار بگیرند. برای این منظور هم باید فعالیت خود را در وب پر‌رنگ تر کنند و به این شکل است که وبومتریک به هدف اصلی خود می‌رسد. هدف وبومتریک، تشویق دانشگاه‌ها برای به انتشار گذاشتن آخرین دستاورد‌ها است و با این کار به جا به جایی مطالب علمی ارزشمند کمک می کند.
حال دانستیم که دلیل به وجود آمدن وبومتریک چیست، کاملاً واضح است که مهم‌ترین ابزار برای اشتراک گذاری اطلاعات اینترنت و وب است، پس مهم‌ترین منابع تولید مطالب علمی یعنی دانشگاه‌ها با فعالیت و همکاری در زمینه وب، ایده‌های جدید را با هم به اشتراک می‌گذارند و به این شکل، استعداد ها شکوفا می‌شود، پیشرفت علم سریع‌تر خواهد بود (زیرا با مطالعه ایده‌ها و دستاورد های جدید، دانشگاه‌های دیگر می‌توانند روی سابجکت‌های جدید‌تر، تمرکز کنند) و …
فاکتور‌های رتبه بندی در وبومتریک
وبومتریک بر اساس میزان فعالیت دانشگاه‌ها در وب، آن‌ها را رتبه بندی می‌کند. ولی فاکتور‌های وبومتریک در این رتبه بندی، چه چیز هایی هستند؟
| شاخص یا فاکتور | ضریب تاثیر | توضیحات |
|---|---|---|
| Visbility Impact | ۵۰ درصد | ضریب تأثیر مطالبی که منتشر شده است. برای مثال میزان لینک‌های برگشتی که موتور‌های جستجو، کاربران را به آن‌ها ارجاع داده‌اند. |
| Activity Presence | ۱۶/۶۶ درصد | رتبه مطلب در موتور های جستجو. بدیهیست که اگر مطلبی ایندکس شود و برای کلید واژه‌های مرتبط، در صدر لیست نتایج نشان داده شود، ارزشمند و معتبر است. |
| Activity Openese | ۱۶/۶۶ درصد | تعداد مقالات با فرمت pdf، doc، docx و … که توسط Google Scholar شناسایی شده‌اند. |
| Activity Ecellence | ۱۶/۶۶ درصد | تعداد مقالاتی که در سایت Scimago به عنوان ارجاعات مهم علمی، معرفی شده‌اند. |
چگونه می‌توان در وبومتریک رتبه بالاتری گرفت؟
برای اینکه دانشگاه‌ها و مراکز آکادمیک در وبومتریک رتبه خوبی بگیرند باید چند نکته را رعایت کنند:
- بهتر است دانشگاه‌ها به جای استفاده از نام دامنه‌های متعدد از Sub Domain استفاده کنند، زیرا اگر دانشگاهی چند دامنه مختلف داشته باشد، بر اساس فاکتور‌هایی که برای وبومتریک نام بردیم، مطالب آن‌ها امتیاز‌دهی می‌شود و بیشترین آن به نام دانشگاه مورد نظر، در وبومتریک ثبت خواهد شد. در حالیکه اگر از ساب دامین استفاده شود، تمام امتیاز‌هایی که وبومتریک به این ساب دامین ها می‌دهد، با هم جمع می‌شوند و به این شکل رتبه دانشگاه، بسیار بالاتر می‌رود.
- گفتیم که وبومتریک بر اساس میزان فعالیت دانشگاه‌ها در وب، به آن‌ها امتیاز داده و رتبه بندی می‌کند، همچنین این فعالیت و محتوای تولید شده باید از دید موتور‌های جستجو، ارزشمند باشد و تمام آن فاکتور‌هایی که در وبومتریک مهم هستند به نوعی به موضوع سئو، ربط دارند. یعنی محتوایی که تولید می‌شود باید در بین سایت‌های علمی دیده شده و دارای استاندارد‌های جهانی باشد، پس برای اینکه رتبه مراکز اکادمیک در وبومتریک بهتر شود باید از یک متخصص سئو کمک بگیرید، متخصص سئو با تمرکز روی کیفیت محتوای تولید شده و کد نویسی برای بهینه سازی سئو، می‌تواند تمام امتیاز‌های وبومتریک را تا حد مناسبی، بالا ببرد.
- یک نکته دیگر هم در رابطه با تولید محتوای علمی برای دانشگاه‌ها وجود دارد که باز هم به سئو ارتباط پیدا می‌کند، برای اینکه از نظر موتور‌های جستجو، وب سایت معتبر و ارزشمند به نظر برسد باید به صورت روزانه و برنامه‌ریزی شده، محتوا تولید شود.
- باید تمام مطالب و مقالاتی که توسط دانشگاه در وب سایت منتشر می‌شوند غیر از زبان اصلی دانشگاه به زبان انگلیسی (حداقل) و دیگر زبان‌های قدرتمند دنیا ترجمه شود.
برترین دانشگاه‌های ایران از دید وبومتریک
در انتهای این مطلب می‌توانید ۲۰ دانشگاه برتر ایران را از دید وبومتریک مشاهده کنید:
| نام دانشگاه | رتبه در ایران | رتبه در جهان |
|---|---|---|
| دانشگاه تهران | 1 | 390 |
| دانشگاه علوم پزشکی تهران | 2 | 557 |
| دانشگاه شریف | 3 | 596 |
| دانشگاه امیر کبیر | 4 | 787 |
| دانشگاه تربیت مدرس | 5 | 854 |
| دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی | 6 | 922 |
| دانشگاه صنعتی اصفهان | 7 | 935 |
| دانشگاه علم و صنعت ایران | 8 | 952 |
| دانشگاه فردوسی مشهد | 9 | 992 |
| دانشگاه شهید بهشتی | 10 | 1205 |
| دانشگاه شیراز | 11 | 1238 |
| دانشگاه علوم پزشکی مشهد | 12 | 1276 |
| دانشگاه تبریز | 13 | 1364 |
| دانشگاه علوم پزشکی شیراز | 14 | 1373 |
| دانشگاه علوم پزشکی تبریز | 15 | 1389 |
| دانشگاه علوم پزشکی اصفهان | 16 | 1401 |
| دانشگاه خواجه نصیر‌الدین طوسی | 17 | 1403 |
| دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران | 18 | 1453 |
| دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد | 19 | 1462 |
| دانشگاه اصفهان | 20 | 1571 |