تگ کنونیکال (Canonical Tag) چیست و چه کاربردی در سئو دارد؟

اگر به عنوان یک سئوکار یا متخصص سئو مشغول به کار هستید، حتماً به تگ canonical (یا "rel= "canonical) برخورده‌اید یا از آن استفاده می‌کنید. استفاده از این تگ نیاز به کمی مطالعه دارد زیرا نکات حساسی درباره آن وجود دارد که در صورت سهل انگاری، به جای بهینه سازی سایت به ضرر سایت عمل می‌کنید و در‌ واقع نوعی گل به خودیست.

همچنین اگر علاقه‌مند سئو هستید می‌توانید این مطلب را دنبال کنید و درباره تگ کنونیکال اطلاعات خوبی بدست بیاورید، پس با ما همراه باشید...

تگ canonical چیست؟

برای اینکه بتوانیم کاربرد تگ canonical را بررسی کنیم، بهتر با یک مثال این کار را انجام دهیم. تصور کنید در سایت فروشگاهی خود، محتوایی تولید کرده‌اید که با استفاده از فیلتری خاص، چیدمان و رنگ قالب سایت عوض می‌شود و یا محصولات بر اساس محبوبیت یا قیمت دوباره چیده شده و به کاربر نمایش داده می‌شوند. کاملاً واضح است که صفحه‌ای که روی آن فیلتر اعمال شده است دارای آدرس URL خاص خود است. در اینجا وجود محتوای تکراری غیر قابل گریز است. موتور جستجوی گوگل قصد دارد صفحات سایت شما را ایندکس کند و نمی‌تواند تصمیم بگیرد که کدام یک از این صفحات صفحه اصلی است و یا اینکه سایت شما را متهم به محتوای تکراری کرده و شما را مشمول جریمه می‌کند.
اینجاست که تگ canonical به کمک شما می‌آید. با استفاده از این تگ به گوگل می‌گویید که کدام یک از صفحه‌ها، صفحه اصلی است و باید ایندکس شود و همچنین مشمول جریمه برای محتوای تکراری نخواهید بود.

تگ کنونیکال چگونه استفاده می‌شود؟

تگ canonical مانند همه متا تگ‌ها در قسمت head نوشته می‌شود:

//<link rel="canonical" href="http://poonehmedia.com" />

یعنی برای هر صفحه‌ای که محتوای تکراری دارد این کد را می نویسیم و آن صفحه را به صفحه اصلی ارجاع می‌دهیم.

فایده استفاده از تگ کنونیکال 

شما ممکن فکر کنید که چرا یکی باید صفحات تکراری داشته باشد و در نتیجه بیخیال کنونیکال تگ بشید .
برای یک خزنده تمام آدرس های زیر یکی هستند و در نتیجه محتوای آنها تکراری حساب میشود این در صورتی است که انسان ها میفهمند این آدرس یک صفحه است که به انواع مختلف نوشته شده است.
http://www.poonehmedia.com
https://www.poonehmedia.com
http://poonhmedia.com
http://poonehmedia.com/index.php

گفتیم که بنا بر دلایل مختلف ممکن است در وب سایت محتوای تکراری بوجود بیاید. یعنی ممکن است که با اعمال فیلتر‌های مختلف یا به دلیل وجود چند URL مختلف، محتوای تکراری در سایت وجود داشته باشد. در ضمن به خاطر داشته باشید که ربات‌های موتور جستجو، درک متفاوتی از مفاهیم صفحات وب دارند. اگر چندین URL با محتوای شبیه به هم وجود داشته باشند ما تنها از نظر بصری آن‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهیم و فکر می‌کنیم همه این صفحات، یک صفحه واحد هستند. ولی crawlerهابه صورت بصری صفحات وب را crawl نمی‌کنند بلکه ابتدا URL آن را در نظر می‌گیرند. پس وقتی چند URL مختلف، محتوای شبیه به هم داشته باشند، از نظر ربات‌ها محتوای تکراری در یک سایت وجود دارد.

با این حساب تگ کنونیکال به کمک ما می‌آید تا با مشخص کردن یک صفحه اصلی بین صفحات شبیه به هم، به موتور جستجو بفهماند کدام صفحه باید ایندکس شود و همچنین ریسک‌ تضعیف سئو از بین می‌رود.

کنونیکال در سئو چیست

تگ کنونیکال یکی از مهم ترین ابزارها در بهینه سازی موتور جستجو (SEO) برای مدیریت محتوای تکراری است. زمانی که یک سایت دارای صفحات مشابه یا تکراری با محتوای یکسان است، موتورهای جستجو نمی توانند به راحتی تشخیص دهند که کدام صفحه را باید ایندکس کنند. استفاده از تگ کنونیکال به موتور جستجو کمک می کند تا صفحه ی اصلی یا مرجع را شناسایی کرده و تنها آن را ایندکس کند. تأثیرات اصلی تگ کنونیکال در سئو عبارتند از:

1. بهینه سازی بودجه خزش (Crawl Budget Optimization): موتورهای جستجو محدودیت هایی در بودجه خزش دارند. تگ کنونیکال باعث می شود که گوگل و دیگر موتورهای جستجو تنها به صفحه ی اصلی توجه کنند و از خزیدن بر روی صفحات مشابه یا تکراری جلوگیری کنند. این امر به بهینه سازی بودجه خزش کمک کرده و سرعت ایندکس صفحات مهم را افزایش می دهد.
2. رفع رقابت داخلی (Cannibalization): زمانی که صفحات مشابه با محتوای مشابه در سایت وجود داشته باشد، ممکن است موتور جستجو نتواند تصمیم بگیرد که کدام صفحه را رتبه بندی کند. تگ کنونیکال از رقابت داخلی جلوگیری می کند و ارزش لینک ها را به صفحه ی اصلی منتقل می کند.
3. کاهش محتوای تکراری: گوگل سایت هایی که محتوای تکراری دارند را جریمه می کند. تگ کنونیکال از جریمه های گوگل جلوگیری کرده و رتبه ی سایت را حفظ می کند.
4. تمرکز ارزش لینک ها: لینک های ورودی که به صفحات مختلف مشابه هدایت می شوند، با استفاده از تگ کنونیکال به صفحه اصلی هدایت می شوند، که این امر به تقویت اعتبار و رتبه ی آن صفحه در نتایج جستجو کمک می کند.

استفاده صحیح از تگ کنونیکال نه تنها از مشکلات محتوای تکراری جلوگیری می کند، بلکه بهبود سئو و افزایش رتبه صفحات اصلی را به دنبال دارد.

چند نکته درباره تگ کنونیکال

- تگ کنونیکال را برای صفحه اصلی استفاده کنید، البته شاید این نکته به نظر شما بدیهی باشد ولی در این باره بیشتر به مواردی اشاره می‌کنیم که کاربران از طریق URL مختلف به سایت شما هدایت می‌شوند و لازم است یکی از این URL ها tag canonical داشته باشد شما باید URL اصلی را برای این کار انتخاب کنید.

- برای استفاده از تگ کنونیکال سلسله مراتب را رعایت کنید. منظور از سلسله مراتب این است که برای اینکه از تگ کنونیکال استفاده کنید باید یک صفحه را به عنوان صفحه اصلی در نظر بگیرید. پس یک صفحه اصلی وجود دارد که تمام صفحات به آن اشاره می‌کنند. برای اینکه ربات‌های جستجو، این ارجاع را درست و قطعی بدانند سعی کنید به صورتی کاملاً ساده از این تگ استفاده کنید. اگر صفحات را به صورت زنجیره وار با تگcanonical به هم متصل کنید، crawler ها را سر در گم می‌کنید و اعتبار سایت را از بین می‌برید.

- غیر از صفحاتی که محتوای کاملاً شبیه به هم دارند، بهتر است برای صفحاتی که محتوایی تقریباً شبیه به هم دارند هم از تگ canonical استفاده کنید.میتوانید با ابزارهای آنالیز سئو سایت محتواهای مشابه و تقریبا مشابه را در سایت پیدا کنید. این موضوع به ویژه در سئو فروشگاه اینترنتی از اهمیت برخوردار است چرا که شما صفحاتی با کالاهای مشابه دارید که فقط تفاوت کمی با همدیگر دارند. 

- اگر به طور هم زمان چندین سایت را مدیریت می‌کنید و محتوایی که در آن‌ها وجود دارد با هم مشابه است می‌توانید با استفاده از تگ کنونیکال آن‌ها را به هم مربوط کنید. یعنی به نوعی از این تگ برای لینک خارجی صفحات سایت‌های دیگر خود استفاده نمایید.

- می‌توانید از تگ کنونیکال به صورت خود ارجاع هم استفاده کنید یعنی اگر در میان چند صفحه با محتوای تکراری قرار است یک صفحه اصلی وجود داشته باشد، می‌توانید در این صفحه هم از تگ canonical استفاده کنید و در‌ واقع صفحه را به خودش ارجاع دهید، با این کار به نوعی به گوگل اعلام می‌کنید این صفحه اصلی‌ترین صفحه سایت در رابطه با محتوای مشابه است.

تگ کنونیکال در وردپرس

وردپرس، به عنوان یکی از محبوب ترین سیستم های مدیریت محتوا، قابلیت های مناسبی برای مدیریت تگ های کنونیکال دارد. اگر از وردپرس استفاده می کنید، می توانید از افزونه های سئو مانند Yoast SEO، All in One SEO Pack یا Rank Math بهره ببرید. این افزونه ها به طور خودکار تگ های کنونیکال را به صفحات شما اضافه می کنند. کافی است افزونه سئوی خود را نصب کرده و تنظیمات آن را بهینه کنید تا از تولید محتوای تکراری جلوگیری شود. به این ترتیب، می توانید از تگ های کنونیکال برای بهبود سئوی سایت خود استفاده کنید. ضمنا این موضوع را هم در نظر داشته باشید که پس از نصب افزونه ها، آدرس کنونیکال صفحات به صورت پیش فرض بر روی آدرس خودشان است.

اگر از افزونه Yoast SEO استفاده می کنید، مراحل زیر را دنبال کنید:

1. نصب و فعال سازی Yoast SEO: وارد بخش افزونه ها شوید، افزونه Yoast SEO را جستجو، نصب و فعال کنید.
2. باز کردن ویرایشگر صفحه یا پست: صفحه یا پست مدنظرتان را باز کرده و ویرایش را انتخاب کنید.
3. تنظیم تگ کنونیکال در Yoast SEO: در پایین صفحه به بخش Yoast SEO بروید و روی تب "پیشرفته" کلیک کنید. در فیلد URL کنونیکال، آدرس صفحه اصلی یا نسخه دلخواه را وارد کنید.
4. ذخیره تغییرات: با کلیک روی "بروزرسانی" یا "انتشار"، تغییرات ذخیره می شود.

اما اگر نیاز دارید تگ کنونیکال را به صورت دستی مدیریت کنید، وردپرس این امکان را هم فراهم کرده است. شما می توانید به ویرایشگر کد قالب خود رفته و تگ کنونیکال را در قسمت <head> صفحه قرار دهید. این کار به شما کنترل بیشتری بر تگ های کنونیکال می دهد، به ویژه زمانی که از افزونه های سئو استفاده نمی کنید یا می خواهید سفارشی سازی بیشتری انجام دهید. افزودن دستی تگ کنونیکال:

کد زیر را در بخش <head> قالب وردپرس وارد کنید:

<link rel="canonical" href="https://yourwebsite.com/your-page-url" />

این روش برای مواقعی کاربرد دارد که قصد سفارشی سازی بیشتری دارید و افزونه ها پاسخگو نیستند.

یکی از کاربردهای اصلی تگ کنونیکال در وردپرس، در صفحاتی است که دارای محتوای تکراری یا نزدیک به هم هستند، مانند دسته بندی ها، برچسب ها یا محصولات مشابه در فروشگاه های آنلاین. مدیریت صحیح این تگ ها می تواند از مشکلات ناشی از محتوای تکراری جلوگیری کند و به حفظ رتبه بندی مناسب در نتایج جستجو کمک کند.

اضافه کردن تگ کنونیکال در افزونه Yoast وردپرس

افرادی که از سیستم مدیریت محتوای وردپرس استفاده میکنند میتوانند تگ کنونیکال را برای محتواهای خود در قسمت advanced در افزونه yoast اضافه کنند.

اضافه کردن تگ کنونیکال در سیستم مدیریت محتوا جوملا

یکی از بهترین راه های اضافه کردن تگ کنونیکال در جوملا با استفاده از افزونه canonical است. یکی از بهترین افزونه ها Custom Canonical Pugin است. چرا که استفاده از آن راحت و دانلود آن به صورت مجانی است.
برای استفاده از این افزونه ابتدا آن را دانلود کرده و در جوملا خود اضافه کنید.

در قسمت پلاگین های صفحه مدیریت این افزونه را پیدا کرده و تنظیمات زیر را روی آن انجام دهید.

پس از این کار میتوانید در محتواهای خود تگ کنونیکال را به صورت زیر اضافه کنید.

برای اینکه از اضافه شدن تگ کنونیکال مطمئن شوید میتوانید در صفحه محتوا اضافه شدن آن را بررسی کنید. 

تفاوت تگ کنونیکال و ریدایرکت ۳۰۱

در مواردی لازم است که صفحات را به صفحات داخلی یا خارجی دیگری هدایت کنید. برای مثال ممکن است URL های سایت تغییر کرده باشند که لازم است از ریدایرکت ۳۰۱ استفاده کنید. ممکن است چنین به نظر برسد که اساس کار تگ canonical و ریدایرکت ۳۰۱ شبیه به هم است. در نگاه اول شاید این موضوع صدق کند ولی باید بدانید به کار بردن هر یک، تأثیر متفاوتی بر نتیجه دارد.

وقتی از ریدایرکت ۳۰۱ استفاده می‌کنید، نه کاربران و نه crawlerها، اصلاً صفحه قدیمی را نمی‌بینند و مستقیماً به صفحه جدید منتقل می‌شوند ولی اگر از تگ کنونیکال استفاده کنید، وضعیت متفاوت است زیرا ربات‌های موتور جستجو دقیقاً متوجه می‌شوند که کدام صفحه قرار است صفحه اصلی باشد و ایندکس شود، هر چند کاربران متوجه این موضوع نمی‌شوند.

با این حساب می‌توانیم بگوییم ماهیت کار ریدایرکت ۳۰۱ و تگ canonical متفاوت است و همچنین استفاده از ریدایرکت ۳۰۱ برای هدایت کاربران به صفحه جدید، به جای استفاده از تگ کنونیکال توصیه می‌شود.

چگونه تگ کنونیکال را بررسی کنیم

هنگام بررسی تگ کنونیکال مواردی وجود دارد که برای سئو موفق باید به آنها توجه کنید. به چک لیست زیر نگاه کنید:

• آیا صفحه canonical tag دارد؟
• آیا تگ کنونیکال به صفحه درست اشاره میکند؟
• آیا صفحات قابلیت خریدن و ایندکس شدن دارند؟

یکی از اشتباهات رایج اشاره دادن تگ کنونیکال به URLی است که یا بلاک شده (توسط robots.txt) است یا روی noindex تنظیم شده است.
این امر باعث میشود موتور های جستجو پیامی دوگانه دریافت کنند. چندین روش بررسی تگ های کنونیکال در زیر بیان شده است.

1. نمایش منبع (view-source)

در بیشتر مرورگرها شما با کلیک راست کردن و انتخاب view-source یا تایپ آن در آدرس بار به صورت زیر میتوانید برای تگ کنونکال جستجوهای لازم را انجام دهید.
(view-source:https://www.poonehmedia.com/1601-how-to-use-canonical-tag)
اگر در صفحه تگ کنونیکال وجود داشته باشد باید بتوانید آن را پیدا کنید.

2.  استفاده از MozBar

ازبار یک ابزار رایگان سئو است که به راحتی تگ های کنونیکال هر صفحه را به شما نشان خواهد داد. بعد از نصب این ابزار روی Page Analysis tab کلیک کنید و پس از آن روی General Attributes کلیک کنید تا اطلاعات کنونیکال را به شما نشان دهد.

3. در آنالیز سئو سایت خود تگ های کنونیکال را بررسی کنید

بیشتر سایت های آنالیز های(Audit) سئو به شما اجازه میدهند تگ های کنونیکال خود را به طور کلی بررسی کنید. Moz Pro به دنبال تگ های گمشده کنونیکال میگردد و میتواند این کار را در ان واحد برای 100ها صفحه انجام دهد.

سخن نهایی در خصوص تگ گنونیکال

در این مطلب سعی کردیم به چگونگی استفاده از تگ canonical بپردازیم. همان‌طور که گفتیم استفاده از این تگ می‌تواند به بهبود سئو و بالا رفتن رتبه سایت کمک کند به شرطی که با حساسیت از آن استفاده شود. همچنین متوجه شدیم که برای هدایت کاربران به صفحات جدید بهتر است از ریدایرکت ۳۰۱ استفاده کنیم و در این مورد تگ کنونیکال منسوخ شده و کاربردی ندارد.

گوگل بر چه اساسی آدرس مرجع را انتخاب می کند؟

گوگل هنگام انتخاب آدرس مرجع (کنونیکال) برای صفحات مشابه، عوامل متعددی را بررسی می کند. اولین عامل، کیفیت محتوا است؛ صفحاتی که محتوای اصلی و منحصر به فرد دارند، شانس بیشتری برای انتخاب به عنوان کنونیکال دارند. در عین حال، گوگل به بررسی تگ های کنونیکال موجود در صفحات مختلف نیز توجه می کند. اگر تگ کنونیکال به درستی تعریف نشده باشد، گوگل به تحلیل الگوریتمی خود برای انتخاب صفحه اصلی متکی می شود. در نهایت، تجربه کاربری و سازگاری محتوای صفحات مختلف با یکدیگر نقش مهمی در این انتخاب ایفا می کند.
در گوگل سرچ کنسول، زمانی که مشکلاتی در تگ کنونیکال سایت وجود داشته باشد، پیام های مختلفی نمایش داده می شود که نشان دهنده ی وضعیت های خاص هستند:

1) صفحه جایگزین با تگ کنونیکال صحیح (Alternate page with proper canonical tag)

این صفحه به عنوان یک نسخه جایگزین برای صفحه دیگری علامت گذاری شده است (مانند یک صفحه AMP با کنونیکال دسکتاپ یا نسخه موبایل یک صفحه دسکتاپ). این صفحه به درستی به صفحه مرجع اشاره می کند که ایندکس شده است، بنابراین نیازی به انجام کاری نیست. صفحات زبان های مختلف به طور خاص در کنسول جستجو شناسایی نمی شوند.

2)  محتوای تکراری بدون کنونیکال انتخاب شده توسط کاربر (Duplicate without user-selected canonical)

این صفحه یک نسخه تکراری از صفحه دیگری است، اما هیچ صفحه کنونیکال مشخصی ندارد. گوگل صفحه دیگر را به عنوان کنونیکال این صفحه انتخاب کرده است و بنابراین این صفحه در نتایج جستجو نمایش داده نمی شود. شما می توانید این URL را بررسی کنید تا ببینید گوگل کدام URL را به عنوان کنونیکال برای این صفحه در نظر گرفته است.

این مشکل یک خطا نیست و به طور صحیح کار می کند، زیرا گوگل صفحات تکراری را نمایش نمی دهد. با این حال، اگر فکر می کنید گوگل URL اشتباهی را به عنوان کنونیکال انتخاب کرده است، می توانید به طور صریح کنونیکال این صفحه را مشخص کنید. همچنین اگر فکر می کنید این صفحه تکراری از کنونیکال انتخابی گوگل نیست، باید اطمینان حاصل کنید که محتوای صفحات به طور چشمگیری متفاوت باشد.

3) تکراری، گوگل کنونیکال متفاوتی از کاربر انتخاب کرده است (Duplicate, Google chose different canonical than user)

این صفحه به عنوان کنونیکال برای مجموعه ای از صفحات علامت گذاری شده است، اما گوگل فکر می کند که URL دیگری کنونیکال بهتری است. گوگل صفحه ای را ایندکس کرده است که آن را به عنوان کنونیکال در نظر می گیرد نه این صفحه.

برای مشاهده کنونیکال انتخاب شده توسط گوگل، می توانید URL را در بخش Page indexing > Google-selected canonical بررسی کنید. سپس کنونیکالی که خودتان انتخاب کرده اید را در بخش Page indexing > User-declared canonical مشاهده کنید.

این خطا بدین معناست که گوگل فکر می کند که صفحه آزمایش شده مشابه کنونیکال اعلام شده توسط کاربر نیست. به جای آن، گوگل این صفحه را تکراری از کنونیکال انتخاب شده توسط خود می داند. اگر کنونیکال انتخاب شده توسط گوگل همان صفحه آزمایش شده است، این به این معنی است که گوگل فکر می کند این صفحه مشابه هیچ صفحه دیگری نیست. اگر کنونیکال اعلام شده توسط کاربر مشابه صفحه فعلی نباشد، گوگل هرگز آن URL را به عنوان کنونیکال انتخاب نخواهد کرد. برای این که یک صفحه تکراری شناخته شود، باید مشابه کنونیکال باشد.