واسط کاربر(به انگلیسی: User Interface و به اختصار: UI) یک میانجی بین انسان و ماشین (دستگاه) است که امکان استفاده از ماشین را برای انسان فراهم میکند. واسط کاربر، بخش دیدنی و قابل لمس یک ابزار است که کاربر مستقیماً با آن سر و کار دارد. این اصطلاح را میانای کاربر، میانجی کاربر و رابط کاربرهم ترجمه کردهاند.
معنی رابط کاربری بر خلاف تصور رایج در بین عموم یعنی تمرکز بر آن چیزهایی که کاربر به آن نیاز دارد و بتواند نیازهای خود را به سادگی و قابل فهم که با چندین شی (Element) برطرف کند. معنی و مفهوم درست و کامل رابط کاربری زیبایی و رنگ آمیزی یک محصول نیست، بلکه سادگی و قابل فهم بودن محصول برای عموم کاربران معنی و مفهوم یک رابط کاربری خوب را نشان میدهد. زیبایی و رنگ آمیزی منحصر بفرد محصول یکی از ویژگیهای مهم برای یک رابط کاربری خوب است.
رابط کاربری یکی از مهمترین بخشهای یک برنامه میباشد، چرا که مشخصکنندهی سهولت یا دشواری یک برنامه جهت انجام پروسه مورد نیاز کاربر است. نوع بصری رابط کاربری که با عنوان GUIs شناخته میشود و مخفف عبارت Graphical User Interface است متداولترین نوع رابط کاربری میباشد که تعامل با برنامه را بسیار آسان و جذاب میسازد.
تمرکز طراحان رابط کاربری بیشتر بر پیشبینی این موارد است که کاربر چه نیازهایی ممکن است داشته باشد و تلاش میکنند تا اطمینان حاصل کنند که رابط کاربری دارای عناصری است که دسترسی و فهمیدن آنها برای کاربر آسان است.
به طور کلی UI شامل مفاهیمی چون طراحی تعاملی، طراحی بصری و معماری اطلاعات میباشد.
طراحی رابط کاربری مناسب علاوه بر سرعت بخشیدن به فرآیند انجام کار و جلب رضایت مشتری باعث صرفهجویی در هزینههای کلی نیز خواهد شد.
عناصر رابط کاربری
- کنترلهای ورودی: شامل دکمهها، فیلدهای متنی، چکباکسها، دکمههای رادیویی، فیلدهای داده و …
- بخشهای ناوبری: شامل اسلایدها، فیلدهای جستجو، تگها، آیکنها و …
- بخشهای اطلاعاتی: شامل جعبههای پیام، نوار پیشرفت (Progress bar)، آگاهسازیها و …
رابط کاربری نهایی ترکیبی از عناصر فوق میباشد. انتخاب نوع عناصر و چگونگی به کارگیری آنها بسته به نوع رابط کاربری متفاوت خواهد بود و چیدمان مناسب عناصر بسیار حائز اهمیت میباشد.
طراحی وبسایت نیز همانند سایر مفاهیم دنیای IT اصول و قوانینی دارد که با در نظر گرفتن آنها میتوان به نتیجه مطلوبی دست یافت. طراحی رابط کاربری مناسب در وبسایت جزو مهمترین مراحل طراحی سایت میباشد. یک طراح رابط کاربری برای وبسایت با استفاده از نرمافزارهای گرافیکی مثل photoshop و illustrator ظاهر سایت را طراحی میکند و سپس با تبدیل آنها به کدهای Html، Css و … بر روی شبکه اینترنت قرار میدهد.
امروزه نقش طراحان رابط کاربری در طراحی وبسایتها بسیار مؤثر میباشد و وبسایتی که ظاهر مناسبی نداشته باشد هرقدر هم محتوای مناسبی داشته باشد نمیتواند آنچنان که شایسته است در جلب توجه مساعد مخاطب خود موفق باشد.
همانطور که عنوان شد یک رابط کاربری مناسب برای وبسایت میبایست زیبایی، سادگی و جامعیت را توامان با هم داشته باشد.