انواع تجارت الکترونیک

انواع مدل های تجارت الکترونیک

تجارت الکترونیک بسته به نوع ارایه دهنده خدمت و بستر آن انواع متفاوتی دارد که در زیر به 6 مورد از انواع مدل های تجارت الکترونیک اشاره کرده ایم:

1- تجارت الکترونیکی (Business to Business (B2B
2- تجارت الکترونیکی (Business to Consumer (B2C
3- تجارت الکترونیکی (Consumer to Consumer (C2C
4- تجارت الکترونیکی  (Consumer-to-Business (C2B
5- تجارت الکترونیکی  (Business-to-Administration (B2A
6- تجارت الکترونیکی  (Consumer-to-Administration (C2A

تجارت الکترونیک B2B

تجارت الکترونیک B2B به صورت ساده، تجارتی است که بین شرکت ها تعریف می شود. یعنی معاملات و خدماتی که شرکتی(کارخانه ای) به شرکت دیگر ارائه میدهد.
در مدل B2B یک شرکت یا بنگاه تجاری برای ثبت سفارش به تولیدکنندگان, دریافت پیش‌فاکتور, فاکتور خرید, پرداخت مبلغ خرید و هزینه‌های مربوطه از طریق شبکه اقدام می‌نماید.

تجارت الکترونیک B2C

تجارت الکترونیکی بنگاه ـ مشتری شامل تجارت خرده‌فروشی می‌شود. این نوع تجارت بین فروشنده و مشتریان ایجاد می‌شود. یعنی مشتریان با استفاده از شبکه می‌توانند به فروشگاه دسترسی پیدا کرده کالای مورد نیاز خود را انتخاب نموده، سفارش خرید دهند و وجه آن را پرداخت نماید.
این نوع تجارت با گسترش اینترنت به سرعت افزایش می‌یابد. امروزه در کشورهای پیشرفته انواع کالاها از اقلام مصرفی مثل مواد غذایی تا اقلام بادوام مثل اتومبیل از طریق اینترنت قابل خرید و فروش می‌باشد. تجارت الکترونیکی B2C دارای مزایای فراوانی هم از نظر خریداران و هم از نظر فروشندگان می‌باشد.

خرید خرده فروشی اینترنتی در مقایسه با تجارت سنتی، مصرف کننده ها با خرید از فروشگاه های اینترنتی می توانند ویژگی های زیر را دریافت کنند:
1ـ کاتالوگ و مشخصات کالا به سهولت قابل دسترسی می‌باشد و مصرف کننده می تواند اطلاعات بیشتری در رابطه با محصول دریافت کند.
2ـ خرید از فروشگاه به طور ۲۴ ساعته امکان‌پذیر است.
3ـ فشارهای روانی هنگام خرید وجود ندارد.
4ـ مقایسه انواع کالاها در انواع فروشگاهها به راحتی امکان‌پذیر است.
5ـ خریدار به راحتی می‌تواند مناسب‌ترین قیمت را انتخاب نماید.
6ـ خریدار پس از انتخاب کالا و پرداخت مبلغ و هزینه‌های آن سریعاً کالا را در منزل دریافت نماید.

تجارت الکترونیک C2C

تجارت الکترونیکی مشتری ـ مشتری هم اخیراً به وجود آمده است. حجم مبادلات این نوع تجارت الکترونیکی در مقایسه با دو نوع فوق‌الذکر بسیار پایین‌تر است.

به طور کلی، این معاملات از طریق یک شخص ثالث انجام می شود که پلت فرم آنلاین را فراهم می آورد که در آن انجام معاملات واقعی انجام می شود. این نوع تجارت الکترونیکی بیشتر برای برگزاری مناقصات و مزایده‌ها و حراج‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این نوع تجارت مشتریان کالای خود را همراه با مشخصات و قیمت آن آگهی می کنند و سایر مشتریان می توانند محصولات را مشاهده نموده و خریداری نمایند. اپلیکیشن دیوار از چنین مدل تجاری برخوردار است.

تجارت الکترونیک C2B

تجارت مصرف کننده با فروشنده، در تجارت C2B،  یک مبادله معکوس مبادله سنتی اتفاق می افتد. در این نوع تجارت الکترونیک، تعداد زیادی از افراد خدمات و یا محصولات خود را در اینترنت قرار داده تا شرکت هایی که به دنبال دقیقا این نوع خدمات و یا محصولات هستند، خرید انجام دهند.
نمونه هایی از این شیوه ها، سایت هایی هستند که طراحان چند پیشنهاد برای یک لوگو شرکت ارائه می دهند و تنها یکی از آنها انتخاب شده و به طور موثر خریداری می شود.

تجارت الکترونیک B2A

تجارت فروشنده با اداره، تجارت الکترونیکی است که شامل تمامی مبادلات تجاری ــ مالی بین شرکت ها و سازمان های دولتی است. تأمین نیازهای دولت توسط شرکت ها و پرداخت عوارض مالیات ها از جمله مواردی است که می توان در این گروه گنجاند. تجارت B2A در سال های اخیر به طور قابل توجهی افزایش یافته است.

تجارت الکترونیک C2A

تجارت مصرف کننده با اداره شامل تمام معاملات الکترونیکی بین افراد و ادارات دولتی می باشد. دولت ها مبادلات الکترونیکی را به حیطه هایی همچون جمع آوری کمک های مردمی، پرداخت مالیات بر درآمد و هر گونه امور تجاری دیگری که بین دولت ها و مردم انجام می شود، گسترش خواهند داد.

نمونه هایی از برنامه ها عبارتند از:

• آموزش و پرورش - انتشار اطلاعات، آموزش از راه دور و غیره
• امنیت اجتماعی - از طریق توزیع اطلاعات، پرداخت و غیره
• مالیات - بازپرداخت مالیاتی، پرداخت و غیره
• سلامتی - قرار ملاقات، اطلاعات در مورد بیماری، پرداخت خدمات بهداشتی و غیره

هر دو مدل اشاره شده، شامل تجارت الکترونیک با ادارات دولتی (B2A و C2A) به شدت به ایده بهره وری و استفاده آسان از خدمات ارائه شده به شهروندان توسط دولت با حمایت از فناوری اطلاعات و ارتباطات مرتبط است.

مزایای تجارت الکترونیک

- حذف محدودیت های مکانی و زمانی
دسترسی تمام مردم جهان به اینترنت و گسترش روابط الکترونیکی از طریق وب سایت ها، باعث به وجود آمدن تجارتی پر سود و بدون محدود های جغرافیایی و مکانی و فیزیکی شده است. در طراحی سایت که امروزه کار تجارت را انجام می دهند، جذب مخاطب و مشتریان تبدیل به رقابتی برای کسب درآمد در اینترتی شده است.

- افزایش درصد فروش و دسترسی آسان به اطلاعات لازم
مزیت اصلی تجارت الکترونیک توانایی آن در دستیابی به یک بازار جهانی است و لزوما به معنی سرمایه گذاری بزرگ اقتصادی نیست. محدودیت های این نوع تجارت به لحاظ جغرافیایی تعریف نشده است، که به مشتریان اجازه می دهد تا انتخاب جهانی را به دست آورند، اطلاعات لازم را بدست آورند و پیشنهادات را از همه تامین کنندگان بالقوه بدون در نظر گرفتن موقعیت آنها مقایسه کنند.

- حذف دلال ها و واسطه ها
حذف واسطه ها یکی دیگر از ارزشمندترین دستاوردهای تجارت الکترونیکی می باشد که باعث کاهش بی سابقه قیمت کالاها و خدمات در جهان شده است. براساس برآوردهای انجام شده، حذف واسطه ها و ایجاد ارتباط مستقیم بین خریداران و فروشندگان بین ۱۵ تا ۵۰ درصد موجب کاهش قیمت تمام شده کالاها و خدمات برای مشتریان شده است.

- کاهش هزینه های معاملاتی و زمان انجام کار
مزیت دیگر تجارت الکترونیکی آن است که شما قادر خواهید بود که محصولات مورد درخواست خود را به صورت سفارش و مطلوب خود خرید کنید. نهایتاً مشتری می تواند با دادن اطلاعات مختلف در مورد کالاهای خریداری شده و برقراری ارتباط الکترونیکی با شرکت تولیدکننده نسبت به رفع نقص کالای مورد نظر اقدام نماید. شرکت هایی که از این طریق به فروش محصولات و خدمات خود اقدام می کنند به طور دائم از طریق روش های مختلف، سریع و کم هزینه در ارتباط با مشتریان خود هستند و پشتیبانی قوی باعث ترغیب مردم به خرید از اینترنت می شود.

معایب تجارت الکترونیک

- حریم خصوصی و امنیت
پیش از انجام تراکنش‌ها به صورت آنلاین، ابتدا گواهی‌های امنیتی (نظیر نماد اعتماد الکترونیکی و ...) آن وب‌سایت را بررسی کنید. درست است که خرید آنلاین ساده و راحت است، ولی هیچ‌کس دوست ندارد اطلاعات شخصی‌اش به سرقت برود. بسیاری از سایت‌ها قابل اطمینان هستند، ولی باز هم همیشه باید تحقیق کنید و سایت‌هایی را که از امنیت کافی برخوردار نیستند، شناسایی کنید.

- کیفیت
با وجود اینکه در تجارت الکترونیک، همه چیز به راحتی در دسترس قرار گرفته است، مشتری فقط پس از تحویل گرفتن محصولات می‌تواند آن‌ها را واقعا ببنید و لمس کند. بنابراین حتما باید پیش از خرید، روش بازگرداندن کالا در صورت عدم رضایت از آن را بررسی نمایید. همیشه پیش از خرید مطمئن شوید که گزینه‌ای برای بازگرداندن کالا وجود دارد.

- هزینه‌های پنهان
مشتری در زمانِ خرید، از قیمت کالا، هزینه‌ی حمل‌و‌نقل، بارگیری و مالیات آگاه می‌شود. ولی باید مراقب باشید، زیرا ممکن است هزینه‌های پنهانی وجود داشته باشد که بر روی صورت‌حساب خرید شما ذکر نشده‌اند، ولی بر روی فرم پرداخت ظاهر می‌شوند. ممکن است هزینه‌های اضافه‌ای برای جابجایی و بارگیری در محل فروشنده‌ی کالا (handling fee) وجود داشته باشد (به ویژه در مورد خریدهای بین‌المللی).

- نیاز به اینترنت
استفاده از اینترنت، رایگان نیست و اگر شما از وای‌فای رایگان استفاده می‌کنید، این احتمال وجود دارد که اطلاعات شما بر روی وب‌سایتی ناامن به سرقت برود. اگر نمی‌خواهید از اینترنت رایگان استفاده کنید یا نمی‌توانید در منزل‌تان اینترنت یا رایانه داشته باشید، بهتر است خریدهای‌تان را حضوری انجام دهید.

- نبود تعامل شخصی
با وجود اینکه قوانین و مقررات هر کسب‌و‌کار در تجارت الکترونیک، برای مطالعه‌ی شما در دسترس قرار گرفته است، مطالب بسیار زیادی وجود دارد که باید مطالعه کنید و ممکن است مسائل قانونی برای شما گیج‌کننده باشد. در مورد سفارش‌های بزرگ یا مهم نیز کسی وجود ندارد که بتوانید در مورد پرسش‌ها یا نگرانی‌های خود، رو در رو با او صحبت کنید.