در ابتدای شروع تجارت الکترونیک شرکت پست به علت عدم توان مدیریتی و پشتیبانی فروشگاه های اینترنتی از عقد قرارداد مستقیم با فروشگاه داران اجتناب کرد و ترجیح داد دلال های رسمی ای رو تحت عنوان شرکت های واسط پستی ابداع کنه تا به جای چندین هزار فروشگاه دار فقط با چند شرکت در ارتباط باشه و خب مسلما از نظر مدیریتی و هزینه ای برای شرکت پست بسیار به صرفه تر بود.
در ابتدا یکی از عوامل پیشرفت تجارت الکترونیک در ایران را شرکت های واسط پستی می دانستند اما رفته رفته و با مشاهده نتایج عملی وجود این نوع شرکت ها شک ها و شبهات پیرامون فلسفه وجود این شرکت ها به وجود آمد و شرکت پست نیز کم کم به اشتباه خود در ایجاد این شرکت ها پی برد و در پی حل این مشکل برآمد ، چیزی که خیلی از فروشگاه دارها ممکنه هنوز ندونند این هست که از اواسط سال 92 شرکت پست مستقیم تصمیم به ارائه پنل های مستقیم به فروشگاه داران گرفت و فروشگاه داران می توانند با مراجعه به دفاتر مرکزی پست به صورت مستقیم با شرکت پست قرارداد امضا نموده و پنل دریافت نمایند.
تفاوت عقد قرارداد مستقیم با شرکت پست نسبت به عقد قرارداد با سیستم های واسط در کاهش هزینه ها و تسریع در تغییر وضعیت هاست ، یک فروشگاه اینترنتی در صورت کار کردن با شرکت واسط بایست به صورت معمول باید 5% از مبلغ فاکتور را به شرکت واسط پرداخت نماید در صورتی که در هنگام کار مستقیم با پست این 5% وجود نخواهد داشت و 5% به سود فروشگاه اضافه خواهد شد.
تفاوت بعدی هزینه ای است که مشتری می پردازد ، بر روی فاکتورهای شرکت های واسط هزینه ای بابت خدمات وجود نداشته گرفته می شود که بین 700 تا 1000 تومان متغیر است اما در هنگام کار مستقیم با پست این هزینه اعمال نمی شود.
پست cod چیست؟
تفاوت بعدی هزینه ای با نام هزینه COD است ، این هزینه، هزینه ای است که برای انجام تراکنش های مالی گرفته می شود و فقط و فقط بر روی سفارشات توزیع شده اعمال می گردد ، پس طبق قوانین پست در صورت کار مستقیم با شرکت پست فروشگاه دار این هزینه را فقط بر روی سفارشات توزیع شده می پردازد ، اما در صورت کار با سیستم های واسط (برخی از سیستم ها) این هزینه بر روی سفارشات برگشتی نیز اعمال می شود و در واقع به جیب سیستم واسط پستی می رود. این هزینه در سیستم های واسط پستی بر روی هزینه ارسال اعمال می گردد و طبق قانون هزینه سفارشات برگشتی 3% پایین تر از پیزی که ابتدا محاسبه می گردد باید از فروشگاه کسر گردد که متاسفانه در بیشتر سیستم های واسط اجرایی نمی شود.
تفاوت بعدی موضوع درصد ارسالی هاست ، در صورت کار کردن مستقیم با پست هیچ درآمدی بابت سفارشات ارسال شده به حساب شما واریز نمی شود و فقط مبلغ سفارشات توزیع شده با شما تسویه می گردد اما در کار با سیستم های واسط معمولا بین 30 تا 70 درصد از مبلغ سفارشات ارسال شده نیز برای شما واریز می شود.
پست cod معجزه یا معزل؟
میانگین زمان توزیع در سیستم پستی در چند ماه گذشته رو به کاهش بوده و در حال حاضر به حدود 2 هفته یا کمتر رسیده است. حال فروشگاهی با روزانه 100 سفارش با میانگین قیمت 50 هزار تومان برای هر سفارش که با سیستم واسطی با 5% کارمزد و 70% ارسال شده و خدمات 900 تومان فعالیت می کند را با هم بررسی می کنیم:
100 سفارش روزانه = 5 میلیون تومان مبلغ سفارشات
100 * 14 = 1400 سفارش در دو هفته = 70 میلیون مبلغ سفارشات
سهم سیستم واسط 5% مبلغ کل = 3.5 میلیون تومان
سهم سیستم واسط از خدمات = 1 میلیون و 260 هزار تومان
هزینه تهیه کالا توسط فروشگاه (ساعت به صورت تجربی) = 17500 (ساعت) + 2000 (جعبه) = 19500 تومان
هزینه بسته بندی و پرسنل فروشگاه = 450 تومان (پاکت) + 100 (کاغذ و پرینت) + 500 (تایید سفارش) + 500 (پرسنل و اجاره دفتر و ..) = 1550 تومان
هزینه تبلیغات برای هر سفارش وصول شده به صورت میانگین = 18000 تومان
هزینه خرابی و سرقت اجناس برگشتی توسط پست = 200 تومان
جمع کل هزینه های فروشگاه = 39250 تومان برای هر سفارش
قیمت فروش هر سفارش - هزینه ها = 50000 - 39250 = 10750 تومان سود هر سفارش
سود کل = 1400 * 10750 = 15 میلیون تومان
سود فروشگاه منهای هزینه واسط پستی = 11.5 میلیون تومان
سود سیستم واسط = 4 میلیون و 760 هزار تومان
هر فروشگاه به صورت میانگین بین 20 الی 30 % برگشتی دارد که هزینه آن از فروشگاه دار کسر می شود، لذا 1400* 0.25 برابر با 350 سفارش برگشتی خواهد داشت که هزینه ارسال سفارشات با پست سفارشی به صورت میانگین برابر 3500 تومان می باشد که هزینه پرداختی فروشگاه بابت سفارشات برگشتی برابر خواهد بود با 1 میلیون و 225 هزار تومان
پس
سود فروشگاه برابر خواهد بود با : 10 میلیون و 225 هزار تومان
سود سیستم واسط= 4 میلیون و 760 هزار تومان
توجه فرمایید به صورت پیش فرض سیستم واسطی در نظر گرفته شده است که مابقی هزینه پستی را در سفارشات برگشتی از فروشگاه دار کسر نمی کند ، در صورت کسر این تفاوت چیزی حدود 400 هزار تومان خواهد بود که از جیب فروشگاه کسر و به جیب سیستم واسط پستی می رود
پس سود سیستم واسط پستی تقریبا نصف سود فروشگاه دار است ، اما آیا سیستم های واسط پستی به اندازه نصف فروشگاه دار زحمت می کشد؟! پاره ای از زحمات و فعالیت های فروشگاه داران شامل مواردی همچون تهیه جنس ، تماس با مشتری ، بسته بندی کالا ، پیدا کردن فضای تبلیغاتی مناسب ، طراحی کاور و بنر ، جذب بازاریاب ، اعتماد سازی برای مشتری ، خدمات پس از فروش ، مشاوره به مشتری و ... است ، سهم سیستم واسط پستی از رنج ها و زحمات فروش اینترنتی چیست؟!
آیا در صورت مفقود شدن یا خراب شدن جنس فروشگاه سیستم واسط پستی مسئولیتی می پذیرد؟!
آیا در صورت بلاتکلیف ماندن برخی سفارشات فروشگاه سیستم واسط مسئولیتی می پذیرد؟!
آیا در صورت بروز هرگونه مشکلی با پست در ارسال سفارشات سیستم های واسط پستی مسئولیتی می پذیرند؟
آیا سیستم واسط کوچک ترین باری را از دوش فروشگاه داران بر می دارد؟!
آیا سیستم واسط پستی به اندازه یک دهم فروشگاه داران رنج و زحمت می کشند؟!
آیا سیستم واسط پستی هیچ خدماتی به فروشگاه داران ارائه می کند؟!
آیا در صورت حذف سیستم های پستی هزینه تمام شده کالا برای مشتری کاهش و سود نهایی برای فروشگاه دار بیشتر نمی شود؟!
آیا واقعا سیستم های واسط پستی معجزه ای در راستای پیشرفت تجارت الکترونیک هستند یا بالعکس زنچیری بر پای فروشگاه داران هستند؟